سندرم پيش از قاعدگي
PMS يا سندرم پيش از قاعدگي در واقع مجموعهاي از علائم است و يك مشكل بسيار شايع زنان محسوب ميشود. اين علائم معمولا يك يا 2 هفته قبل از قاعدگي تا چند روز پس از آن بروز ميكند و گاه تمام زندگي فرد را مختل ميكند. اين سندرم بقدري شايع است كه تقريبا هيچ زني نيست كه در طول عمر خود حداقل يك بار يكي از اين علائم را تجربه نكرده باشد.
PMSميتواند تمام سيستمهاي بدن را تحت تاثير قرار دهد و علائم آن به قدري متنوع هستند كه آن را بيماري هزار چهره ميدانند و متخصصان نزديك به 100 تا 150 علامت را براي آن برشمردهاند. اين علائم در هر فرد ميتواند با الگوي خاصي بروز كند و وقتي اين علائم به طور دورهاي تكرار شوند، تشخيص اين سندرم مشخص ميشود. شايعترين اين علائم شامل مواردي مثل ناپايداري خلقي، تحريكپذيري، زود رنجي، عصبانيت و تنشهاي عصبي، بدگماني، نااميدي، گريه و خشونت، انواع سردردها، ميل شديد به شيرينيجات، افزايش اشتها، ورم دست و پا، احساس ورم و نفخ در شكم، مشكلات چشمي، گرفتگيهاي عضلاني و بروز مشكلات در دستگاه شنوايي، ادراري و گوارشي هستند. بسياري از مشكلات حوالي بلوغ دختران جوان مثل بدخلقي، سركشي در برابر والدين، فرار از منزل و عدم حضور در كلاسهاي درس ميتواند به دليل اين سندرم و عواقب روحي و رواني آن باشد كه اگر به آن توجه نشود تا سنين بالا تشخيص داده نميشود.
به اين ترتيب سيستمي از بدن نيست كه اين سندرم آن را درگير نكند. بيشتر علائم به صورت پايدار نيست و در زمانهاي گوناگوني بروز پيدا ميكند ولي گاهي ممكن است فقط 5 روز در ماه اين علائم محو شوند كه اين خود يعني 60 روز در سال ميتوان از اين سندرم در امان بود و حدود 300 روز از يك سال در معرض اين مشكلات بودن چيز كمي نيست البته خوشبختانه در واقع اين ميزان از شدت كمتري برخوردار است ولي آگاهي داشتن از وجود چنين اختلالي به شما كمك ميكند تا در صورت بروز به خوبي با آن برخورد كنيد.
PMS چطور ايجاد ميشود؟
با وجود اينكه PMS علت اصلي سندرم پيش از قاعدگي شناخته نشده است، ولي برخي از صاحبنظران علت اصلي آن را به هم خوردن تعادل هورمونهاي زنانه يعني استروژن و پروژسترون ميدانند. اين سندرم فقط در افرادي ديده ميشود كه تخمكگذاري دارند، بنابراين ميتوان سندرم پيش از قاعدگي را به وقايع ناشي از تخمكگذاري دانست. خيلي وقت نيست كه پروستاگلندينها شناخته شدهاند ولي اثرات آنها روي كل سيستمهاي بدن در حال كشف است. اين مواد روي همه جاي بدن اثر دارند: رگهاي خوني، مغز و سيستم ادراري ـ تناسلي از آن جملهاند. اين مواد علاوه بر اثرات مثبت فراوان خود، ميتوانند ايجادكننده حس درد نيز باشند. به همين علت در بسياري از مشكلات از جمله دردهاي قاعدگي از مواد ضد پروستاگلندين استفاده ميشود.
پيشگيري و درمان سندرم پيش از قاعدگي
براي تشخيص سندرم پيش از قاعدگي جداولي وجود دارد كه شما براي استفاده از آنها بايد علائم روزانه را علامت بزنيد و برگه را نزد پزشك خود ببريد تا به اين وسيله پزشك بتواند مشكل شما را بخوبي تشخيص دهد.
اولين اقدامي كه پس از تشخيص PMS ضرورت دارد و هيچ اقدامي نميتواند به اين اندازه اثر داشته باشد، در ميان گذاشتن آن با همسر و در صورت امكان با خانواده، دوستان و همكارانتان است. چرا كه براي به حداقل رساندن اين علائم هيچ چيز به اندازه آگاهي، حمايت و همدلي نزديكان و بويژه همسر اثربخش نخواهد بود. اطرافيان با دانستن اين مساله بهتر شما را درك ميكنند و ميتوانند به شما در مسير درمان كمك كنند.
خوشبختانه سندرم پيش از قاعدگي با ايجاد آرامش روحي و عمل به توصيههاي تغذيهاي حتي بدون درمان دارويي تا حد زيادي بهبود مييابد.
در بروز اين مشكل افت قند خون بسيار شايع است و تغيير در هورمونهاي بدن، زمينه را براي بروز واكنشهاي مربوط به كاهش قند خون مساعد ميسازد. اين واكنشها ميتوانند به صورت غير متعارف مثل زودرنجي، ميگرن، وحشت، گريه و عصبانيت شديد بروز كنند. بنابراين به هيچ عنوان بيش از 5 ـ 4 ساعت گرسنه نمانيد، سعي كنيد از چربي تا حد امكان كمتر استفاده كنيد و مصرف كربوهيدراتهاي پيچيده مثل غلات را افزايش دهيد. تا ميتوانيد قند ساده و آبنبات و چيزهايي از اين قبيل را كمتر مصرف كنيد، نمك را از رژيم غذايي خود حذف كنيد تا از احتباس آب و ورم جلوگيري كنيد، سعي كنيد تنشها و استرس زندگي خود را بسيار محدود كنيد و به ورزش منظم بپردازيد و ويتامينهايي نظير ويتامينهاي گروه B بخصوص B6 ميتواند باعث كاهش افسردگي و ورم و كاهش ميل شديد به قند شود.
مصرف روزانه يك عدد قرص ب كمپلكس ميتواند كمككننده باشد. سعي كنيد كافئين رژيم غذايي خود را به حداقل برسانيد و از نوشيدنيهاي گازدار و آماده كه حاوي شكر زيادي هستند خودداري كنيد.
در نهايت در صورتي كه علائم شما با اين روشها بهتر نشد حتما با پزشك خود مشورت كنيد.
دردسرهاي قاعدگي دردناك
يكي از مشكلاتي كه ميتواند به تنهايي يا همراه علائم PMS رخ دهد، قاعدگي دردناك است. حدود 50 تا 70 درصد خانمها با اين مشكل دست و پنجه نرم ميكنند. پزشكان دليل بروز اين دردها را آزادسازي پروستاگلندينها در بدن ميدانند. اين درد معمولا يكي دو روز قبل از قاعدگي شروع ميشوند و در روز اول قاعدگي به اوج خود ميرسد. اين درد ميتواند همراه بروز تهوع و استفراغ، تكرر ادرار، بيحالي و ضعف و سردرد باشد. ديسمنوره 2 نوع اوليه و ثانويه دارد و معمولا 2 تا 3 سال پس از شروع اولين دوره قاعدگي بروز مييابد. قاعدگي دردناك معمولا در مواقعي رخ ميدهد كه تخمكگذاري صورت بگيرد و در غير اين صورت بايد به دنبال دلايلي باشيم كه به طور ثانويه باعث بروز اين دردها ميشود. به عنوان مثال وقتي مشكلي در لگن باشد ميتواند به طور ثانويه دردهايي همراه با قاعدگي بدهد. افرادي كه چاق هستند، دخانيات مصرف ميكنند، بچهدار نشدهاند، سابقه اين دردها را در مادر يا خواهر خود ذكر ميكنند يا تحت استرس و فشارهاي عصبي زيادي هستند، بيشتر دچار ديسمنوره ميشوند. داروهايي كه معمولا توسط پزشك تجويز ميشود مثل داروهاي ضد پروستاگلندين و گرم كردن موضعي، ميتواند درد را كاهش دهد. به علاوه توصيههايي كه در مورد سندرم پيش از قاعدگي گفته شد نيز در كاهش اين مورد موثر هستند.
منبع