در زمان‌هاي قديم سفيدي مو نشانه پيري بود ولي دوره و زمانه عوض شده است. برخي جوانان هنوز به 20 سالگي نرسيده موهايشان سفيد ميشود. اما آيا سفيد شدن مو نشانه پيري است؟ و علت رنگ باختن زودهنگام اين موها چيست؟
مو در واقع قسمت يا ضميمه‌اي از پوست محسوب ميشود و شامل سلول‌هاي مشابهي اسـت كـه روي لايـه خـارجي پوست به نام روپـوسـت يا اپيدرم قرار دارند. غدد چربي پـوسـت سـر مـاده‌اي چرب و روغني ترشح مـي‌كـنـنـد كـه مـنـبـع مـواد مـغـذي و تقويتي، براق‌كننده و عامل سياهي مو است. تغذيه مو از طريق جريان خون صورت مي‌گيرد و به طور خـارجـي امـكـان‌پـذير نيست. اصولاً مو طي مراحلي رشد مي‌كند و در برهه‌هايي از زمان، رشد آن متوقف شده و استراحت مي‌كند. در پايين‌ترين لايه پوست سر، در محل پايه تار مو، سلول‌هايي به نام ملانوسيت وجود دارند كه تركيباتي به نام ملانين توليد و ترشح مي‌كنند. مـلانـيـن بـاعث رنگي بودن موي سر است. مـلانـوسـيـت‌هـا در واقـع حـاوي سـلـول‌هـاي رنگدانه‌اي هستند و براي ساخت ملانين به آنزيم‌هاي خاصي نياز دارند. در واقع رنگ موهاي متفاوت، سياه، قهوه‌اي، بلوند و قرمز بستگي به نوع آنزيمي دارد كه در ساخت ملانين مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
چگونه گرد سپيدي بر موها مي‌نشيند؟
رنـگــــدانـــه‌هـــاي مـــوجـــود در ملانوسيت‌ها عامل ايجاد رنگ موي سر هستند. زماني كه سـاخـت ايـن رنـگدانه‌ها مـتوقف شود، مو رنگ خود را از دست مي‌دهد و بــه اصـطـلاح سـفـيـد ميشود و اين تار موهاي سفيد رنگ در تركيب با تـارهـاي سـياه مو، حالتي خـاكـسـتـري بـه مو مي‌دهد. سفيد شدن مو به طور معمول فرآيندي است كه با بالا رفتن سن رخ مي‌دهد. طبق تحقيقات صورت گرفته، عامل اصلي سفيد شدن مو، ماده‌اي به نام پروكسيد هيدروژن است. با بالا رفتن سن، اين ماده در فوليكول‌ها و سلول‌هاي مو به مقدار زيادي تـولـيد ميشود و در نتيجه ساخت رنگدانه ملانين را متوقف مي‌كند. پروكسيد هيدروژن به مـيـــزان كــمـــي در ســـراســـر بـــدن هـمـچــون فوليكول‌هاي مو توليد مي‌شوند، ولي با افزايش سن مقدار توليد آن بالا مي‌رود، چرا كه ديگر بدن قادر به خنثي كردن توليد اين ماده نيست. زماني كه ملانوسيت‌ها به طور غيرفعال حضور دارند يا تعداد ملانين هر تار مو به كمتر از حد معمول مي‌رسد، مو به رنگ خاكستري ديده مـي‌شـود، ولـي چـنـانچه ملانوسيت‌ها كاملاً رنگدانه‌هاي خود را از دست بدهند، مو سفيد ميشود.
آيا پيري زودرس هم داريم؟
با افزايش سن، مو متمايل به سفيد شدن و از دست دادن رنگ خود ميشود ولي گاهي اين فرآيند سفيد يا خاكستري شدن در زماني زودتر از حد معمول يعني در جواني آغاز ميشود و باعث ميشود يك فرد جوان كمي پير به نظر برسد. در حالت عادي، سفيد شدن مو در مردان حدود 30 سالگي و در زنان حدود 35 سالگي اتفاق مي‌افتد و در سياه‌پوستان اين فرآيند 10سال ديرتر رخ مي‌دهد. سفيدي موي سر از شقيقه شروع ميشود، ولي پيش از موي سر، سبيل و ريش شروع به سفيد شدن مي‌كند. در صــورتــي كـه در سـفـيـد پـوسـتـان، زودتـر از 20سالگي و در سياه‌پوستان پيش از 30 سالگي موها سفيد شوند، به آن سفيد شدن زودرس مو گفته ميشود كه خود علل مختلفي دارد.
آيا موها هم به آرامش و تغذيه سالم نيازمندند؟
از دلايل اصلي و اوليه سـفـيــدي زودرس مـوهـا مـي‌تـوان بـه نـوع رژيـم غــذايـي نـاكـافـي و نـيـز آشفتگي‌ها و نگراني‌هاي ذهني اشاره كرد. كمبود ويــتــامـيــن‌هــا از جـمـلــه ويتامين 12 B ، آهن، مس، منگنز، تيتانيوم و يد در رژيم روزانه عاملي است كه به سفيدي زودهنگام مو كمك مي‌كند. نگراني‌هاي ذهني هم تنش زيادي به پوست سر وارد مي‌كند كه با توليد مواد مغذي مورد نياز براي سلامت مـو تـداخـل ايـجـاد مـي‌كـند. از ديگر عوامل مساعدكننده سفيدي زودرس مي‌توان به وراثت اشـاره كـرد. بـه طوري كه در چنين افرادي سفيدي موها زودتر آغاز ميشود. كثيفي پوست سر، شستشوي موها با آب داغ و خشك كردن آن با وسايل الكتريكي مانند سشوار، بيماري تيروئيد، كم‌خوني، رژيم‌هاي بسيار سخت و طولاني‌مدت، افزايش گلبول‌هاي سفيدخون و استفاده از دخانيات و سيگار (افراد سيگاري 4برابر زودتر به سفيدي مو دچار مي‌شوند.) از ديگر عوامل سفيدي زودرس موها هستند.
آيا كندن موهاي سفيد باعث زيادشدن آنها ميشود؟
كـنــدن يــا قـيـچــي كــردن مــوهــاي سـفـيـد به‌هيچ‌وجه باعث زياد شدن آنها نمي‌شود. ولي به دليل فشار وارد آمده بر پوست سر و مو، در نتيجه كندن مو، توصيه مي‌كنيم اين كار را انجام ندهيد. با كندن موي سفيد، مجدداً در همان مكان، موي سفيد جديدي رشد خواهد كرد و تعداد آن را زيادتر نمي‌كند.
آيـا اسـتفاده از رنگ موها و مش‌ها در سفيد‌شدن زودهنگام موها تأثيري دارد؟
خانم‌ها به زيبايي خود اهميت مي‌دهند و موها نيز جزئي از زيبايي آنها به شمار مي‌رود. بـنـابـرايـن طـبيعي است كه گهگاه اقدام به رنگ‌كردن آنها بكنند. ولي اين سؤال هميشه براي آنها مطرح است كه مبادا با رنگ كردن موها، آنها سفيد شوند؟ بايد بگوييم كه رنگ كردن هيچ تأثيري روي زودتر سفيد شدن موها ندارد، بلكه عوامل ديگري كه در بالا اشاره كرديم در اين امر دخيل هستند. ولي رنگ كردن پياپي هم مشكلات ديگري را براي مو ايجاد مي‌كند و ممكن است باعث خشكي و تحريك‌پذيري مو شود، ولي باعث سفيد شدن مو نمي‌شود. در واقع رنگ كردن مو، يكي از راه‌هاي خلاص شدن از شر سفيدي موهاست.
از چـه رژيـم غـذايي براي جلوگيري از سفيدي زودرس مو استفاده كنيم؟
كمبود برخي مواد غذايي باعث سفيد شدن زودرس موها ميشود كه با رعايت يك رژيم خوب شايد بتوان از آن جلوگيري كرد. مصرف غـذاهـاي سـرشـار از ويـتامينB مانند برنج، تخم‌مرغ، سبوس گندم و سبزيجات بسيار مؤثر است و سفيدي مو را به تأخير مي‌اندازد. عنصر مس از آن دسته عناصري است كه نقش زيادي در جلوگيري از سفيد شدن موها دارد. غذاهايي چون قارچ، سيب‌زميني، عدس، نخودفرنگي، لوبيا، موز، هلو، گلابي و سيب غني از مس هستند. مصرف نان جو در رژيم غذايي، خوردن يك ليوان جوشانده سبوس گندم، جو و برنج در روز و خـوردن يـك قاشق مرباخوري پودر سـبـوس برنج مخلوط شده با شكر در روز مي‌تواند در جلوگيري و نيز درمان سفيدي مو مؤثر باشد. در كنار اينها، استفاده از سير، پياز، موسي و تره نيز كه سرشار از منگنزند مي‌تواند مفيد باشد.
آيـا سفيد شدن موها به رنگ موي فرد بستگي دارد؟
رنگ مو در افراد و نژادهاي مختلف، متفاوت است. موي انسان به دليل وجود نسبت‌هاي مختلف عناصر در رنگدانه‌ها متفاوت است. موي سياه نسبت منگنز بيشتر، موي بور نسبت روي بيشتر و موي سرخ نسبت تيتانيوم بيشتري را داراست. سفيدي مو مي‌تواند در نتيجه كمبود عناصر و املاح موجود در رنگدانه‌هاي مو باشد. در واقع سفيد شدن موها، ارتباطي با نوع ملانين بدن كه تيره يا روشن بودن موها را مشخص مي‌كند، ندارد. پس دير يا زود در همه انواع مو سفيدي اتفاق مي‌افتد.
آيا سفيدي مو باعث ريزش آن هم ميشود؟
خـيــر. مــوهــاي سـفـيــد بـا از دسـت دادن رنگدانه‌هاي خود، ترد و شكننده و حساس مي‌شوند. موي سفيد نسبت به موهاي سياه، خشك‌تر و زبرتر است ولي ريشه آن سست نيست و سفيد شدن آنها را نمي‌توان عاملي براي ريزش مو به حساب آورد.
آيا موها مي‌توانند يك‌شبه سفيد شوند؟
معمولاً مو از ريشه سفيد ميشود. در پوست سر انسان حدود 100 تا 150 هزار تار مو وجود دارد و هر كدام بين 2 تا 6 سال عمر مي‌كنند. رشد مو هفته‌ها طول مي‌كشد و نمي‌تواند در طول يك شب سفيد شود. همان طور كه گفتيم، يـكـــي از عــوامــل سـفـيــدي زودرس مــوهــا، نگراني‌هاي ذهني است. گاهي مردم تصور مي‌كنند فردي در اثر يك فشار عصبي شديد دچار سفيدي مو ميشود. اين باوري كاملاً غلط است. فشار عصبي يكي از دلايل ريزش مو است. بنابراين با ايجاد چنين فشاري، مقدار زيادي از موهاي سياه ريخته و موهاي سفيد روي سر جلوه‌نمايي مي‌كنند و اين طور به نظر مي‌رسد كه موهاي فرد يك‌شبه سفيد شده است كه در واقع غلط است.
پس اگر شما هم جزو آن دسته از افرادي هستيد كه به موهاي خود اهميت مي‌دهيد و از سفيد شدن آنها وحشت داريد، با رعايت نكاتي كه گفته شد تا جايي كه مي‌توانيد از فراهم آمدن شـرايـط مـنـاسـب براي سفيد شدن موهايتان جلوگيري كنيد.
منبع
در نقطه مقابل برخي مواد غذايي هستند كه داراي خاصيت عكس بوده و تمايل به كشيدن سيگار را افزايش مي‌دهند. مواد غذايي نظير گوشت كه ادرار را بيشتر اسيدي مي‌كنند، باعث از دست دادن سريع نيكوتين شده و در نتيجه علاقه به مصرف سيگار را در شخص افزايش مي‌دهند. از اين مواد مي‌توان به گوشت قرمز، سوسيس و كالباس، غذاهاي كنسروي شده، غذاهاي پخته شده در ماكروويو، الكل، جگر، دل و قلوه، سيرابي، جوانه گندم، عدس، جوجه، تخم‌مرغ، پنير، بادام زميني، گردو و قهوه اشاره كرد.
عوامل بی حوصلگی